Schaatstoeristen bepalen het straatbeeld in Polsbroek

Je hebt hier de wind mee. Of je hebt hier de wind tegen. Meer smaken zijn er niet wat mij betreft. Ik fiets op de Noordzijdseweg. Met Polsbroekerdam in de rug. Links van mij is de Benschopper Wetering. Die maakt geen deel uit van een schaatsroute maar zou er uitermate geschikt voor zijn. Ach, geschaatst wordt er toch wel door de Polsbroekers of ‘kroosvissers’.

Ik heb de wind tegen vandaag (januari 2021), net als op die derde zaterdag van juni 2017. Toen fietsten we tegen de klok (tijd). We hadden nog twee stempelposten te gaan maar moesten om 17:00 uur in Haastrecht zijn om de medaille van de 9 Dorpen Fietstoertocht te kunnen ophalen. Harde tegenwind maakte dat toch nog even spannend. Want als je alle stempels verzameld hebt, wil je die medaille natuurlijk ook hebben. Als blikken kroon op het geleverde fysieke werk.

Een oudere man die wij al vroeg in de middag gepasseerd waren, loste dat heel anders op. Bij zijn laatste stempelpost in de kantine van voetbalvereniging SPV 81, was hij plotsklaps nog nét voor ons binnengekomen. Op zijn kaart ontbraken wel enkele stempels. Hij had enkele stempelposten gemist omdat hij een groot deel van het traject tegen de wind in had afgesneden. Hij zei met een stoïcijnse blik tegen de stempelaars dat hij de weg was 'kwijtgeraakt'. Lachend gaven de vrijwilligers van de ijsclub hem toch de laatste stempel op de kaart én de medaille. Aan ons gaven ze een knipoog.

Wij bogen ons over het stuur en schroefden het tempo nog eenmaal stevig op. Wij wilden de medaille echt verdienen voor de volledig route van iets meer dan 90 km en binnen de gestelde tijd. Anders zou deze voor ons niet tellen. De medaille hangt nu op een prikbord. Als ik ernaar kijk denk ik vaak met een glimlach terug aan de oude man die de waarheid als een kwajongen naar zijn hand zette.

Ik nader Polsbroek. Een klein dorp dat op de grens van twee polders en twee provincies ligt. Aan de Lange Vliet ligt IJsclub 'Nooit Gedacht'. Het water valt samen met de grens tussen de provincies Utrecht en Zuid-Holland. Het ‘Utrechtse’ gebouwtje van de ijsclub kijkt uit over de Zuid-Hollandse polder. Het ligt langs de schaatsroute van de Negen Dorpentocht. Het is sinds kort via een metalen voetgangersbrug verbonden met de Zuid-Hollandse polderkant. Ik stel me voor dat er bij de volgende 9 Dorpen Fietstoertocht wél gestempeld kan worden bij de ijsclub. Dat zou ik erg leuk vinden.

Bij de evaluatie van de laatste fietstoertocht heb ik het als aandachtspunt genoemd. Als fietsers wil je ook de sfeer van de ijsclubs kunnen proeven. Juist dát maakt de tocht uniek. Stempelen bij de schuur van het zwembad in Haastrecht bood wel een mooi uitzicht op de molen en de polder eromheen maar had niets van die leuke sfeer die alleen maar in ijsclubgebouwtjes te vinden is. En als je die niet biedt, heeft de fietstoertocht weinig ‘meer’waarde.

Als ik door Polsbroek kom, denk ik echt altijd aan schaatsen. De schaatsroute steekt hier namelijk de weg over midden in het dorp bij Stuw Slangeweg. En dat heb je nergens anders in de Krimpenerwaard. Tijdens strenge winters rijden de auto’s hier stapvoets en moeten ze regelmatig stilstaan om klunende schaatsers voor te laten gaan. Dat doen de meesten met een gulle lach. Want als het vriest hebben de schaatstoeristen gewoon even voorrang.

Ik denk terug aan die keer in 2009 dat ik er met mijn zoons was en een vriendje van mijn jongste zoon. Het was de eerste keer dat ik met hen een toertocht kon schaatsen. De winters ervoor waren van het kwakkelsoort. Het werd hún ‘eerste keer’.

In 2018 was ik in de schuur van het zwembad die wij als koek en zopie hoek hadden ingericht. Een gure harde oostenwind woei door de plastic flappen de schuur in. Het gaskanon aan het plafond moest op volle sterkte blazen om de boel een beetje aangenaam op te warmen. Bezoekers van de Jan Faaij Landijsbaan kwamen er graag hun schaatsen aan- en uitdoen.

Ook in de avond was het een gezellige boel. Verschillende dorpsgenoten maakten een avondwandeling om even bij het ijsbaantje op de ligweide van het zwembad te komen kijken. Enkele passanten die op de donkere Vlist schaatsten, waagden zich voorzichtig langs het grote windwak in de bocht en kwamen ook even een ‘drankie’ doen. Een van hen was de vriend van mijn jongste zoon. Hij gaf een rondje en zei erbij dat hij mij bedankte dat ik hem ooit had meegenomen voor een schaatstoertocht. Ik had hem besmet met het schaatsvirus. En hij was daar blij om.

IJsclub Nooit Gedacht uit Polsbroek heeft een eenvoudig onderkomen. Het zat er stampvol toerrijders toen ik er met mijn oudste zoon was. Hij genoot op een andere manier van de schaatstocht. Het ging hem minder om het schaatsen maar meer om de entourage eromheen. In elke ijsclub hielden wij dan ook een gezellige pauze. Zo ook in Polsbroek. Afgelopen winter heeft hij de schaatsen niet aangetrokken. Hij had het druk met het opknappen van zijn nieuwe woning. Maar als hij door de Vlist naar Haastrecht kwam gereden, genoot hij enorm van de winterse beelden. Zijn eigen herinneringen kwamen ongetwijfeld ook weer naarboven.

Schaatstoertochten trekken ook veel bekijks van mensen die niet meedoen op de schaats maar liever toeschouwer zijn. Het is natuurlijk een prachtig beeld. Het is niet voor niets dat enkele oude Hollandse meesters zich toelegden op het schilderen van winterlandschappen met mensen die plezier maken op het ijs.

De deur van het ijsclubgebouwtje is gesloten. De omgeving is grauw en grijs. Het dorp is in coronarust en de kroosvissers zitten binnen vandaag.  Ik zie ontzettend uit naar een lekker strenge winter. Dan bepalen de schaatstoeristen weer even het straatbeeld. Heerlijk lijkt me dat.